Je hoeft niet ver van huis om iets moois te zien. Wie goed kijkt, kan plezier beleven aan de voorjaarszon die de keuken binnenvalt of aan het ritme van de plooien in het gordijn. De 19de-eeuwse Franse kunstenaar Édouard Vuillard deed precies dat. Het grootste deel van zijn oeuvre ontstond in het Parijse appartement waar hij met zijn moeder woonde. Voor die huiselijke kunst met alledaagse scènes kwam zelfs een speciale term: het intimisme.


De maker

Bij Vuillard (1868-1940) gaat het zelden om wat zijn figuren doen of wie ze zijn. Zijn moeder die aan het raam zat, werd door hem niet duidelijk herkenbaar geschilderd. Ze is een figuur die opgaat in haar werk: het maken van jurken en korsetten. Maar ook letterlijk: de lap stof op haar schoot versmelt met haar kleding, zoals haar silhouet overgaat in het behang. Vuillard was mateloos geïntrigeerd door de relatie tussen kleuren en patronen. Hij had lak aan de realistische begrenzing van vormen; zijn figuren worden ingezwachteld door hun omgeving en andersom.

Vuillard bijgesneden en verkleind

Édouard Vuillard, Intérieur de maison, 1901 | olieverf op doek, 21 x 20 cm | Dordrechts Museum

In 2018 ontving de Vereniging Rembrandt dit schilderij als onderdeel van de nalatenschap van Kees en Noor Mout-Bouwman. Zij zocht uit in welke Nederlandse musea de verschillende kunstwerken het meest tot hun recht zouden komen. Naast het Dordrechts Museum konden met dit legaat nog zes andere museumcollecties worden verrijkt.

Fragment

Op het interieur in Dordrecht lijkt Vuillard door een zoomlens naar zijn omgeving te hebben gekeken. Hij schilderde een hoek van het dressoir en het bovenste stuk van een krukje. Het behang lijkt te bloeien, net als de bloemen op de vaas. Er bestaat een oude foto van dit schilderij, waarop de voorstelling als het ware is uitgezoomd. Oorspronkelijk was het namelijk onderdeel van een groter geheel: een schilderij van Vuillards eetkamer in de Parijse Rue Truffaut. Voor het dressoir bevond zich een eettafel met vier figuren. Op een onbekend moment werd het schilderij versneden. De gedekte tafel kreeg een nieuw bestaan als stilleven en uit de linker bovenhoek, precies tussen twee figuren in, sneed men dit detail van de achterwand.

Intérieur de maison in context

Vuillards interieur past in een lange traditie van geschilderde kamers. Al in het 17de-eeuwse Holland werden zulke huiselijke decors zonder mensfiguren geschilderd. Bijvoorbeeld door de schilder Samuel van Hoogstraten, die een leerling van Rembrandt was. Zijn bijzondere 'doorkijkje' staat hieronder afgebeeld, net als twee geliefde interieurschilderijen die zich in Nederlandse museumcollecties bevinden.

Bekijk ook

Knielende Maria Magdalena van Jan van Steffeswert

Knielende Maria Magdalena
Steffeswert Maria Magdalena grijs iets verkleind en bijgesneden