Mijn favoriet
Grafstele
Door Jan uit Oostzaan
Op dit moment is het niet mogelijk om fysiek in het Allard Pierson een reis door de tijd te maken. Tal van beelden, vazen, miniaturen en andere voorwerpen uit de collectie van dit museum staan gelukkig in mijn geheugen gegrift. Vanaf 1 juni kunnen we de collectie gelukkig weer in het echt aanschouwen. Tot die tijd moeten wij ons behelpen met boeken en ansichtkaarten, maar ook met digitale catalogi en beeldbanken. Maar is dat wel behelpen? Eigenlijk niet. Het kan ook verdieping bieden.
Nieuwe ontdekkingen in coronatijd
In het thans gesloten Rijksmuseum is een deel van het oeuvre van de Italiaanse beeldhouwer Gian Lorenzo Bernini (1598-1680) tijdelijk aanwezig. De gelukkigen onder ons konden met deze meesterwerken bijna in fysiek contact komen. Bernini is een ware boetseerder in marmer. De beelden die ik op de tentoonstelling zag, deden mij denken aan het marmer dat in het Allard Pierson aanwezig is. In het bijzonder een grafstele uit de Griekse Oudheid met daarop afgebeeld een zittende moeder met dienares en kind (voor de liefhebber: inventarisnummer APM09327). Elke keer als ik door het museum dwaal, werp ik een blik op dit werk. Deze relatief kleine reliëfsculptuur is prachtig gemaakt en heeft op mij een grote aantrekkingskracht. En niet alleen omdat het al 25 eeuwen bestaat.
Maker onbekend (Athene), Grafstele van een zittende moeder met dienares en kind, einde 5de eeuw v.Chr. | marmer, 77,6 x 44,7 cm | Allard Pierson, Amsterdam
Deze grafstele is zonder meer bijzonder. In feite is de voorstelling vrij sober, maar de emotie spat ervan af: een moeder die haar kind loslaat om zelf te sterven. Voor elke
moeder (maar ook voor elke vader) is dit een van de meest dramatische
gebeurtenissen in iemands leven. Stel je die situatie eens voor: woorden
schieten tekort. Deze beeldhouwer bezorgt mij elke keer weer een emotioneel schot in de roos. Door de
evenwichtige compositie zit er ook iets in van troost. De dood neemt, maar de herinnering blijft. En met deze stele kan het verdriet
ook verwerkt worden.
Mocht de lezer nu denken dat de rest van de collectie van het Allard Pierson mij minder fascineert: niets is minder waar. De schatten die het Allard Pierson herbergt, maken het kiezen van het 'mooiste’ of het ‘meest aansprekende’ in feite onmogelijk. Nu het museum gesloten is, bekijk ik veel van die werken online. Het 'wandelen' door de beeldbank geeft mij een bredere kijk op de museumcollectie. En als kunstliefhebber weet je dat ook eigenlijk wel. Want de antieke cultuur is voor mij het fundament voor onze cultuuruitingen, zowel vroeger als nu. Het Allard Pierson kent een wandelroute die vele kunst- en cultuuruitingen aan elkaar rijgt. Van een beleving wil ik niet spreken. Het is anders en meer.
Het gezegde ‘Er is niets nieuws onder de zon’ kan echter niet voorkomen dat een museumbezoeker opnieuw geraakt wordt door de collectie in het Allard Pierson. Ik kan niet wachten om die weer ter plekke te bekijken. En daarbij kan digitale ondersteuning ons nog meer kijkplezier, kennis en inzicht verschaffen.
