De kracht van onze Nederlandse collecties
Een interview met Fredric Baas en Marte Rodenburg
In het kader van de actie De kracht van onze Nederlandse collecties organiseren musea door heel Nederland dit jaar speciale collectiepresentaties. Wij lichten elke maand een van die presentaties uit, via een interview. Deze maand is dat interview met Fredric Baas en Marte Rodenburg, respectievelijk conservator en assistent-conservator in het Design Museum Den Bosch. In gesprek met Laurens Meerman vertellen zij over twee topstukken uit hun collectie keramiek: Vase femme van Pablo Picasso en B.C. Orange van Kenneth Price.
Marte Rodenburg en Laurens Meerman bij Vase femme en B.C. Orange (Fredric Baas nam deel aan het interview via een beeldverbinding). De vitrinekast, gemaakt van gerecyclede kunststof, is ontworpen door Peter Hopman van Bureau Lakenvelder i.s.m. GoGo Plastics.
De presentatie heet Touching Worlds. Welke werelden komen hier samen?
Marte: ‘In deze vitrine ontmoeten twee compleet verschillende stromingen uit de keramische kunst elkaar. Dat gebeurt in de vorm van een gelegenheidspaar: Vase femme van Picasso en B.C. Orange van Kenneth Price. De kunstwerken zien er heel anders uit, maar zijn verbonden door het materiaal waaruit ze bestaan: klei.’
Waarin schuilt dat grote verschil tussen Picasso en Price?
Fredric: ‘Vergeleken met Picasso, een klassiek moderne kunstenaar, was Kenneth Price een soort Californische hippie. Dat verschil zie je terug in hun werk en werkwijze. Picasso ging in Zuid-Frankrijk met keramiek werken toen hij in een artistieke dip zat. Hij maakte gebruik van bestaande gebruikskeramiek, zoals een kan of een schotel, die hij vervolgens aanpaste. Voor Vase Femme koos hij een kan en daarop schilderde en boetseerde hij een vrouwengezicht, mogelijk dat van zijn toenmalige geliefde. Zo gaf hij een bestaand voorwerp een nieuwe lading. De keramische objecten van Kenneth Price zijn vrij van traditionele associaties. Het zijn abstracte sculpturen.’
Marte: ‘Daarom is de vitrine, die speciaal voor deze presentatie is gemaakt door Peter Hopman, opgedeeld in twee delen. In het linkerdeel staat Vase femme naast andere kunstobjecten uit onze deelcollectie Artist Ceramics. Dat zijn keramische werken van beeldend kunstenaars voor wie keramiek een ‘uitstapje’ was. Picasso was zo’n kunstenaar, maar bijvoorbeeld ook Marc Chagall en Jean Cocteau. Rechts in de vitrine staat een selectie uit onze verzameling West Coast Ceramics, waar B.C. Orange deel van uitmaakt. Voor de Amerikaanse kunstenaars uit die stroming was keramiek het belangrijkste medium.’
Picasso had zijn sporen als kunstenaar al verdiend voordat hij met keramiek ging werken. Werd Kenneth Price - als keramische kunstenaar - wel eens voor een ‘ambachtsman’ aangezien?
Marte: ‘Peter Voulkos, de leraar van Kenneth Price, had zich om die reden al sterk afgezet tegen het ‘saaie’ imago van klei. Zijn keramische kunstwerken zijn vaak donkere, expressionistische sculpturen met sneden erin. Heel wild. De groep rond Voulkos, waaronder dus ook Price, distantieerde zich op allerlei manieren van traditionele keramiek. Hun kunst mocht niet op de kleiknutseltjes van hobbyisten lijken. Voor Price was bijvoorbeeld de techniek heel belangrijk, zijn werk is altijd zeer geraffineerd gemaakt.’
Fredric: ‘De benadering van Price is in weerspraak met het beeld dat mensen vaak hebben bij klei of keramiek: een plastisch materiaal, waar je lekker met je vingers in kan kneden. Price gebruikte die klei juist om een ongenaakbaar ding te maken. Zijn latere werk bestaat uit amorfe blobs met iriserende kleuren, een soort ruimte-eieren, waarvan je niet kunt zien hoe ze zijn gemaakt.’
Hoe komt een verzameling West Coast Ceramics in Den Bosch terecht?
Marte: ‘Dat is begonnen met onze directeur in de jaren 1980, Yvonne Joris. Zij had een bijzondere belangstelling voor West Coast Ceramics, die ze op haar vele reizen naar de Verenigde Staten had ontdekt. Dankzij haar goede connecties, en het feit dat de kunstenaars toen nog niet heel beroemd waren, kon ze de kunst voor relatief gunstige prijzen kopen. Uit die aanzet is een fantastische collectie voortgekomen, die uniek is voor Nederland én Europa.’
Hoe zouden jullie de rol van de Vereniging Rembrandt bij deze presentatie beschrijven?
Fredric: ‘Als de lont in het kruitvat, want er vielen twee dingen heel mooi samen. In het museum bestond namelijk al langer de wens om een selectie uit onze collecties Artist Ceramics en West Coast Ceramics permanent te tonen. Deze actie van de Vereniging Rembrandt en de Turing Foundation was een geweldige kans om dit nú te realiseren. Bovendien hebben wij zowel Vase femme als B.C. Orange met steun van de Vereniging Rembrandt verworven. De presentatie is daarom ook een eerbetoon aan de Vereniging en haar leden.’
Deze presentatie is te zien in het Design Museum Den Bosch tot en met 1 oktober 2021. Benieuwd welke 44 andere musea dit jaar met steun van de Verenging Rembrandt en de Turing Foundation de kracht van hun eigen collecties uitlichten? Klik hier.
