17 september 2020
Vroeg strandgezicht voor het Katwijks Museum
Het Katwijks Museum heeft met steun van de Vereniging Rembrandt een van
de vroegst bekende schilderijen van Katwijk aan Zee verworven. Het
schilderij uit 1641 is gemaakt door Jan van Goyen, een meester van het Hollandse landschap.
Uniek kijkje in het verleden
Het ovaalvormige paneel toont een weids strandgezicht, waarbij Katwijk links achter de duinen te zien is. Bij de weergave van het dorpssilhouet ging Van Goyen (1596-1656) waarheidsgetrouw te werk. Niet alleen de hoge toren van de Andreaskerk is te zien, maar ook de resten van het koor. Dat gedeelte van de kerk werd in 1571 door de watergeuzen geplunderd en verwoest. Rechts van de Andreaskerk zien we nog een toren: de zogeheten Vuurbaak. Deze voor Katwijk iconische vuurtoren werd gebouwd in 1605, en was op het moment van schilderen dus nog relatief ‘jong’.
Jan van Goyen, Strandgezicht met visverkopers te Katwijk, 1641 | olieverf op paneel, 41 x 55 cm | Katwijks Museum | gesteunde aankoop uit 2020
Visserij
Dat Jan van Goyen allerlei bedrijvigheid op het strand schilderde, is niet verwonderlijk: de visserij was van groot belang voor het 17de-eeuwse Katwijk. Aan de kustlijn liggen vissersboten en in de verte, op zee, zien we er nog meer. Op het strand wordt de zojuist gevangen vis geveild. Tussen de groepjes kopers staan ook visloopsters, herkenbaar aan hun grote platte hoed. Daarop droegen zij een mand met vis, waarmee zij dagelijks naar plaatsen als Leiden liepen, om daar hun handelswaar aan te bieden.
Jan van Goyen
Van Goyen blonk uit in de weergave van de hoge Hollandse wolkenlucht en het vlakke landschap. Hij schilderde vanaf de jaren 1630 met een beperkt palet waarin bruin, geel en grijs overheersen. Het landschap is vaak op een schetsmatige manier neergezet, waarbij de verf in dunne lagen is aangebracht. Door deze snelle werkwijze behoorde Van Goyen tot een van de meest productieve meesters van de Gouden Eeuw: er zijn nog ruim 1.200 werken van zijn hand bekend (ter vergelijking: voor Johannes Vermeer, die heel nauwgezet schilderde, zijn dat er 36).
Trots
Het strandgezicht van Jan van Goyen is de vierde aankoop van het Katwijks Museum die door de Vereniging Rembrandt is gesteund. Eerder hielp de Vereniging het museum ook bij de verwerving van een tekening van Jan Toorop (1858-1928) en van twee Katwijkse stadsgezichten van Emil Neumann (1842-1903) en Kasparus Karsen (1810-1896). Het Katwijks Museum is trots op deze vier schilderijen. Daarom worden ze getoond in de nieuwe presentatie Katwijk geschilderd die vanaf 22 september 2020 te zien is. Deze presentatie kwam tot stand in het kader van de actie De kracht van onze Nederlandse collecties, een initiatief van de Vereniging Rembrandt en de Turing Foundation.
Emil Neumann, Gezicht op Katwijk vanuit het zuiden, ca. 1884 | olieverf op paneel, 64 x 100 cm | Katwijks Museum | gesteunde aankoop uit 1983
Met dank aan
Deze aankoop is mogelijk gemaakt met steun van de Vereniging Rembrandt (mede dankzij haar Alida Fonds en haar BankGiro Loterij Aankoopfonds), het Spaarbankfonds Katwijk, de Stichting Sponsorgelden Katwijks Museum en de gemeente Katwijk.
Meer weten? Klik hier.
