Kunst 13 oktober 2022

Installatie Pipilotti Rist weer te zien in Utrecht

Na een lange tijd is het indrukwekkende werk Expecting van Pipilotti Rist weer te zien in het Centraal Museum. De multimediale video-installatie, die in 2002 werd aangekocht met steun van de Vereniging Rembrandt, maakt onderdeel uit van de nieuwste tentoonstelling Double Act. Het werk gaat een metaforisch gesprek aan met schilderijen uit de vaste collectie. Aan deze rol als conversatiepartner ging een uitgebreid proces van aanpassingen en overdenkingen vooraf.

Onderdompeling

De Zwitserse kunstenaar maakte Expecting in een bijzondere periode in haar leven: ze was namelijk zwanger. In een schemerige, zangerige onderdompeling die lichtelijk naar pepermunt ruikt, reflecteert Rist op thema’s zoals vrouwelijkheid, de oorsprong van het leven en religie. De ene keer kijken de ogen van Rist, geprojecteerd op een glasgordijn, doordringend de ruimte in, de andere keer gaan op dat gordijn werken van oude meesters als Jan van Scorel en Roelant Saverij in vlammen op. De installatie kaart de verandering die het moederschap met zich meebrengt aan.

Detail van Pipilotti Rist, Expecting, 2001 | video-installatie | Centraal Museum, Utrecht | gesteunde aankoop uit 2002

Werk achter de schermen

Toen Rist Expecting in 2001 voor het Centraal Museum creëerde, koos zij als locatie de Agnietenkapel, omdat die met haar hoge gewelven en sacrale sfeer iets wezenlijks kon toevoegen aan de ervaring van het werk. In 2014 kreeg de kapel echter een andere bestemming, waardoor Expecting daar niet meer kon worden getoond. Om de ‘look and feel’ te bewaren, ging het museum opnieuw een intensieve samenwerking aan met de kunstenaar. De ontastbare elementen van het werk moesten worden vastgelegd, zoals de intentie van Rist en het transcendentale gevoel in de ruimte. Zo werden bijvoorbeeld 15^de-eeuwse religieuze beelden aan de installatie toegevoegd. De kleurrijke lappendekens die in de Agnietenkapel de ramen bedekten, worden in de nieuwe installatie ingezet als muren die een huiselijke intimiteit suggereren. Daarnaast komen ze ook goed van pas om Expecting te scheiden van de rest van de tentoonstellingsruimte.

Expecting in Double Act

Het resultaat van deze nieuwe vorm was dat Expecting ook elders getoond kon worden, zoals in het Belgische Kasteel Gaasbeek waar de installatie in 2017 te zien was. Nu schittert Expecting weer in het Centraal Museum, ditmaal in gesprek met Maria met kind van Hendrick Bloemaert, dat in 1962 met steun van de Vereniging Rembrandt is aangekocht. De twee kunstwerken zijn niet alleen verwant in hun thematiek; ook de blik van deze kersverse moeder doet denken aan de indringende ogen van Rist.

Meer weten over deze betoverende installatie? Klik hier.

Expecting van Pipilotti Rist is tot 15 januari in Double Act te zien.