Delfts kerkinterieur voor Museum Prinsenhof Delft

Een klein, bijzonder oeuvre

Het overgeleverde oeuvre van Gerard Houckgeest is met zo'n 30 schilderijen relatief klein. Daarbinnen is sprake van een tweedeling: aanvankelijk maakte de schilder gefantaseerde interieurs, maar vanaf 1650 legde hij zich toe op de weergave van bestaande kerken, die hij op een vernieuwende manier in beeld bracht. Anders dan zijn voorganger Pieter Saenredam, koos Houckgeest er vaak voor om de beschouwer schuin door de kerk te laten kijken. Het nu aangekochte schilderij betreft een andere categorie, die minstens zo 'speels' is: daarin geeft Houckgeest het kerkgebouw weer vanuit een ogenschijnlijk willekeurig gekozen hoekje.

Binnenvallend zonlicht

Door die compositie lijkt Interieur van de Oude Kerk met zicht op het orgel en orgelbalkon enigszins op een snapshot. We staan in een hoek van de zuidelijke koorgang en kijken naar het noorden, langs het orgel met de overhangende tribune. Waarom koos de schilder voor deze compositie? Waarschijnlijk omdat die hem in staat stelde een aantal zeer fraaie lichteffecten aan te brengen. Want meer dan de figuren, wordt het interieur tot leven gewekt door het binnenvallende zonlicht, dat is doorvertaald in prachtige details als het schaduwraster op de wand uiterst links, en de reflectie van het kerkraam met gekleurd glas, rechts naast het orgel.

In Delft

Voor Museum Prinsenhof Delft is het schilderij een gedroomde aanwinst. Het museum kon van Houckgeest namelijk alleen een vroeg, en dus gefantaseerd, interieur tonen. Het zijn echter Houckgeests schilderijen van bestaande kerken, die zo belangrijk waren voor de ontwikkeling van de architectuurschilderkunst in Delft en in de Noordelijke Nederlanden. Dat dit schilderij bovendien een Delftse kerk toont, die nog altijd bestaat, maakte de aanwinst extra onweerstaanbaar. De Vereniging Rembrandt droeg dan ook graag een extra steentje bij om deze felbegeerde Houckgeest binnen het bereik van het museum te brengen.

Met dank aan

Deze aankoop is tot stand gekomen met steun van de Vereniging Rembrandt (mede dankzij haar Fonds van de Utrecht & Gooi Cirkel, haar Fonds 1931, haar Themafonds 17de-eeuwse schilderkunst, haar BankGiro Loterij Aankoopfonds en een bijdrage uit het Rodi de Valk Fonds/Prins Bernhard Cultuurfonds), de Stichting van Oosten – Oosterholt, de Vriendenvereniging van Museum Prinsenhof Delft en een particulier schenker.

Gefascineerd geraakt door dit kerkinterieur? Bekijk het werk hier in context.