Collectie met werk ‘Nederlandse Leonardo da Vinci’ blijvend bewaard voor Amsterdam

Kunstenaar-uitvinder

Jan van der Heyden (1637-1712) woonde en werkte vrijwel zijn hele leven in Amsterdam. Onder kunsthistorici is hij vooral bekend als een van de beste stadsgezichtenschilders van de Gouden Eeuw. Zijn uiterst gedetailleerde schilderijen van stukjes stad, badend in warm zonlicht, behoren tot het trotse bezit van sommige van de grootste musea ter wereld. Maar meer nog dan kunstenaar is Van der Heyden de geschiedenis ingegaan als uitvinder. Hij deed revolutionaire aanpassingen aan de straatlantaarn en vond ook de slangbrandspuit uit, een uitvinding waaraan meerdere historische gebouwen in de Amsterdamse binnenstad hun voortbestaan hebben te danken.

De collectie

Het verhaal van Van der Heyden verdient het om in Amsterdam op zijn best te kunnen worden verteld. Dat kan nu, nadat het Stadsarchief Amsterdam en Amsterdam Museum er met royale steun van de Vereniging Rembrandt in zijn geslaagd een collectie aan te schaffen die geheel in het teken staat van deze Hollandse 17de-eeuwse vedette. Deze nieuw verworven collectie, die eeuwenlang in bezit is geweest van nazaten van Van der Heyden, bevat allerhande objecten: van een familiebijbel tot aan een geïllustreerd handschrift over straatlantaarns en van een alliantiewapen tot aan een schaalmodel van een slangbrandspuit.

De tekeningen

In artistiek opzicht zijn de tekeningen de meest interessante onderdelen van de collectie. De meest spectaculaire hiervan is zonder twijfel het blad waarop het verschil tussen de oude en nieuwe brandspuiten wordt gedemonstreerd. Door een ingenieus geconstrueerde dwarsdoorsnede kijken we naar binnen in een 17de-eeuws woonhuis waar brandweerlieden bezig zijn om een uitslaande brand te bedwingen. Links zien we de oude brandspuit in werking, rechts de nieuwe slangbrandspuit (zie de afbeelding bovenaan dit bericht). Een selectie van de tekeningen en andere delen van de collectie zal te zien zijn in het Stadsarchief Amsterdam van 27 februari t/m 1 maart 2020.

Meer weten? Klik hier.

Aangekocht met steun van de Vereniging Rembrandt (mede dankzij haar KOG-Vereniging Rembrandt Fonds, haar Themafonds Prenten en Tekeningen en haar Kruger Fonds), het Mondriaan Fonds, de gemeente Amsterdam, de Stichting Vrienden Stadsarchief Amsterdam en de Stichting Genootschap Amsterdam Museum