Beschrijving

Het Stilleven met haringen, oesters en rookgerei dateert uit omstreeks 1625 en verkeert in uitzonderlijk goede staat. Het toont een veelvoud aan verleidelijke luxeobjecten: witbrood en wijn en glanzend verse oesters, ook toen al bekend als lustopwekkend. De pijp rechts staat klaar om te worden aangestoken; links ervan een chique tabaksdoosje, rechts een schaal met kooltjes en uiterst links de aansteekstokjes. Op de haring na waren al deze zaken voorbehouden aan de welgestelden uit de 17e eeuw. Het waren genotmiddelen en daarom geregeld het mikpunt van kritiek van moralisten. Floris van Schooten was een tijdgenoot van de vroegste Haarlemse stillevenspecialisten Floris van Dijck (circa 1575-1651) en Nicolaes Gilles (werkzaam circa 1612 –circa 1632). Van Schootens stilleven volgt in opzet deze tijdgenoten. Hij kiest voor een hoge horizon, plaatst de objecten naast elkaar en gebruikt heldere kleuren. Maar hij ging ook met zijn tijd mee. Vernieuwend hier is het lichtspel op de muur en het eenvoudige houten tafelblad, wat doet denken aan de latere 'monochrome banketjes' van Pieter Claesz. (1597/8 – 1660) en Willem Claesz. Heda (1594-1680).

Waarom gesteund

Het Frans Hals Museum bezit nog twee werken van Floris van Schooten; een Keukenstuk uit 1620/25 en een Stilleven met ham en kaas uit 1638/40. Werk van de kunstenaar is zeldzaam; er zijn slechts drie andere stillevens van hem in Nederlandse musea aanwezig. Het Stilleven met haringen, oesters en rookgerei hing van 1953 tot 2003 al in het Frans Hals Museum als bruikleen van het Instituut Collectie Nederland. In 2003 werd het via de restitutiecommisssie teruggegeven aan de rechtmatige eigenaren. Het Frans Hals Museum is erg blij met de terugkomst van het stilleven. Het vormt een belangrijke verbinding tussen de vroege stillevens van Floris van Dijck en de latere werken van Claesz. en Heda.

Met dank aan

Aangekocht met steun van de Vereniging Rembrandt en drs. J-P. de Man

Vragen

Valt je iets op? Of heb je extra informatie over dit object? Laat het ons weten!

Bulletin

Stilleven met haringen, oesters en rookgerei

Bulletin van de Vereniging Rembrandt, najaar 2013, pp. 24-25

Download