Van ons allemaal sinds 2016

Deze bronzen luidklok kent een bijzonder verhaal. De klok werd in 1540 gegoten door Jan van den Ghein en hing tot 1943 in de Sint-Willibrorduskerk van het Brabantse Alphen. Veel bronzen kerkklokken zijn in de loop der eeuwen verloren gegaan. Klokken werden vaak omgesmolten, zodat het brons kon worden gebruikt voor een nieuwe klok of voor de productie van kanonnen of ander wapentuig – iets wat in tijden van oorlog geen zeldzaamheid was. Gegoten klokken van Jan van den Ghein zijn tegenwoordig daarom een zeldzaamheid. Van de vijf gedocumenteerde klokken zijn er nog slechts twee bewaard, waarvan de aangekochte klok er één is. Dit exemplaar is bovendien gedecoreerd met katholieke voorstellingen, waarmee de klok illustratief is voor het hoge niveau van de Mechelse klokkenproductie in de 16de eeuw.

Waarom gesteund

Museum Klok & Peel richt zich niet alleen op de klokkencultuur van de regio of die van de Lage Landen, maar op die van de hele wereld. Met speelklokken, torenuurwerken, priesterbellen, dierenbellen en aanverwante objecten uit alle windstreken, heeft het een zeer brede collectie. Het museum in Asten koestert ons ‘klinkend patrimonium’ in de breedste zin van het woord.

Met dank aan

Aangekocht met steun van de Vereniging Rembrandt (mede dankzij haar Mr. J.J.A.M. Kennis Fonds en haar BankGiro Loterij Aankoopfonds [thans VriendenLoterij Aankoopfonds]) en het VSBfonds

Vragen

Valt je iets op? Of heb je extra informatie over dit object? Laat het ons weten!

Bulletin

GHEGOTEN INT IAER MCCCCCX

Bulletin van de Vereniging Rembrandt, voorjaar 2017, pp. 18-20

Download

Bekijk het werk in context

1 / 3

Aanzicht van de H. Willibrorduskerk te Alphen in 1914 en na 1944

In deze laatgotische toren, voltooid in 1560, hing de Van den Ghein-klok van 1540 tot ze in 1943 uit de toren werd gehaald. Niet alleen waren de torens nuttig ter oriëntatie, door het luiden van de klokken en het slaan van het uurwerk waren ze bepalend voor het klanklandschap binnen de heerlijkheid Alphen. Men wist de signalen te duiden: of het nu gewoon de tijd aangaf óf uit vreugde óf verdriet luidde. Op 3 oktober 1944 werden kerk en toren zwaar beschadigd. De klok van Jan van den Ghein was toen reeds uit de toren gehaald.

Aanzicht van de H. Willibrorduskerk te Alphen in 1914 en na 1944, 1914 en 1944. Regionaal Archief Tilburg

2 / 3

Magdilenaklok uit Rijen

Deze klok van Jacob Waghevens (ca. 1500-1574) in de collectie van Museum Klok & Peel kent verschillende overeenkomsten met de aangekochte klok. Allereerst is ze in dezelfde periode gegoten door een Mechelse gieter, net als de klok van Van den Ghein. Daarnaast is ook deze klok rijk gedecoreerd in een stijl die dichtbij de klok uit Alphen staat.

Jacob Waghevens, de Magdilenaklok uit Rijen, brons. 1532. Museum Klok & Peel, Asten

3 / 3

Gregoriusmis

Naast de Annunciatie, het Laatste Avondmaal en een engel die het zweetdoek met het gelaat van Christus toont, is op de klok een medaillon met de legende van de Gregoriusmis te zien. Dit was een populair thema in de late vijftiende en vroege zestiende eeuw, waarvan dit schilderij van de Meester van de levensbron getuigt. Volgens de legende verschijnt Christus in een visioen aan paus Gregorius (540-604) tijdens het opdragen van een Heilige Mis.

Meester van de levensbron, Gregoriusmis, ca. 1510. Olieverf op paneel, 92 x 78 cm. Museum Catharijneconvent, Utrecht.