Beschrijving

Dit is de definitieve ontwerptekening van Abraham Bloemaert (1566-1651) voor het schilderij De bewening van Christus dat zich reeds in de collectie van Museum Boijmans Van Beuningen bevond. Op het blad zien we Maria, Johannes en Maria Magdalena treuren bij het dode lichaam van Christus. Voor Zijn lichaam staan rechts de zalfpot en het wasbekken van Maria Magdalena en links de doornenkrans en de nagels van de kruisiging. In de achtergrond is Christus’ graflegging afgebeeld. Het grote formaat en de nauwkeurige uitwerkingen van het blad doen vermoeden dat het een vidimus betreft (Latijn voor ‘wij hebben gezien’), de finale compositietekening die ter goedkeuring aan de opdrachtgever werd voorgelegd. Het met zwart krijt aangebrachte raster maakte het eenvoudiger de voorstelling proportioneel vergroot over te zetten op het doek. Toch wijkt de tekening op enkele punten af van het uiteindelijke schilderij. Zo vleit Maria op het schilderij haar hoofd op de hand van Christus in plaats die te kussen en zijn aan de scène met de graflegging in de achtergrond twee figuren toegevoegd.

Waarom gesteund

In 1937 werd het schilderij De bewening van Christus toegevoegd aan de collectie van Museum Boijmans van Beuningen. Op het moment van verwerving was het bestaan van drie voorstudies bekend: de tekening die hier wordt besproken, een tekening in de collectie van het Louvre en één in de privécollectie van I.Q. van Regteren Altena. De grote toegevoegde waarde van deze tekening voor de collectie van Museum Boijmans Van Beuningen, dat dankzij deze tekening een beter inzicht kon geven in de totstandkoming van het schilderij, was een belangrijke reden voor het bestuur van de Vereniging Rembrandt om de aankoop te steunen. In 2014 is tevens een andere voorstudie voor het schilderij voor dit museum verworven toen de eerdergenoemde collectie van I.Q. van Regteren Altena op de markt kwam.

Met dank aan

Aangekocht met steun van de Vereniging Rembrandt en de Stichting Lucas van Leyden

Vragen

Valt je iets op? Of heb je extra informatie over dit object? Laat het ons weten!

Bekijk het werk in context

De Bewening van Christus

1 / 3

Schetsmatige studie (Louvre, Parijs)

Deze schetsmatige studie toont een vroeg ontwerp voor het schilderij De bewening van Christus. Tussen de twee Maria’s is Johannes afgebeeld, alhoewel erg moeilijk zichtbaar. Dat Bloemaert zich daar bewust van was, blijkt uit de notitie boven de tekening: dat dese Sint Jan int midden / wat claerlijcker ghesien moechte / worden. In het uiteindelijke schilderij is Johannes inderdaad een meer prominente plaats toebedeeld.

Bloemaert Figuurstudie Voor De Bewening Van Christus Boijmans Van Beuningen

2 / 3

Figuurstudie (Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam)

Deze met zorg uitgevoerde figuurstudie stond aan de basis van het schilderij De bewening van Christus. Aan de houding van het model leiden we af dat Bloemaert al in een vroeg stadium had bedacht om iemand de hand van Christus te laten vasthouden. Voor de stand en de vormen van de benen en voeten van Christus koos Bloemaert de bovenste variant op het studieblad.

Bloemaert Bewening Van Christus Boijmans Van Beuningen

3 / 3

Schilderij (Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam)

Bloemaert heeft bij het maken van dit schilderij vrij nauwkeurig de gekwadrateerde voortekening hiernaast gevolgd. De grootste verandering die is doorgevoerd zijn de twee extra toeschouwers bij Christus’ graflegging in de achtergrond. Vanwege het onderwerp en het relatief grote formaat zal het schilderij zijn bedoeld als altaarstuk, zeer waarschijnlijk voor een katholieke schuilkerk in de stad Utrecht of omgeving.