Ananasbeker

1620 of 1617 Albert van Alckemade Frans Hals Museum

Kunstenaar
Albert van Alckemade
Datering
1620 of 1617
Techniek
zilver
Afmetingen
H 13,5 cm
Museum
Frans Hals Museum
Verzamelgebied
Zilver
Periode
1600-1700
Gesteund in
2024
Herkomst
particuliere collectie, Nederland; Frans Hals Museum, Haarlem, 2024, inv.nr. oz 2024-1

Van ons allemaal sinds 2024

De naam doet anders vermoeden, maar de decoratie van deze beker is afgeleid van een druiventros, niet van een ananas. Zulke Traubenpokale werden gedurende de eerste decennia van de zeventiende eeuw met name in Neurenberg vervaardigd. Waarschijnlijk kwamen deze bekers via jaarmarkten in de Nederlanden terecht, waarna het model zijn weg vond naar de werkplaatsen van Nederlandse zilversmeden. De term 'ananasbeker' kwam pas in de negentiende eeuw in zwang. Dit exemplaar is de enige nog bekende ananasbeker die in Haarlem is vervaardigd. Naast de naam van de zilversmid - Albert van Alckemade - bevat de beker ook de naam van een Haarlemse burger: Matheus van Hamme. De beker is vermoedelijk voor hem of ter nagedachtenis aan hem gemaakt. 

Waarom gesteund

Gebruikszilver uit de vroege zeventiende eeuw is schaars en ananasbekers vormen een extra zeldzame categorie. In de Nederlandse musea waren er slechts vijf aanwezig, en drie daarvan zijn van Duitse makelij. Voor het Frans Hals Museum is deze beker om meerdere redenen een belangrijke aanwinst. Het gaat om de enige nog bekende Haarlemse ananasbeker, vervaardigd door een prominente zilversmid. Daarnaast verwijst het opschrift naar de Haarlemse burger Matheus van Hamme, die financieel heeft bijgedragen aan de bouw van het Oudemannenhuis, waarin sinds 1913 het Frans Hals Museum is gevestigd.

Met dank aan

Aangekocht met steun van de Vereniging Rembrandt (mede dankzij haar Warning-Meijaard Fonds en haar Themafonds Zilver) en het Fonds erven J.G. Boegschoten

Vragen

Valt je iets op? Of heb je extra informatie over dit object? Laat het ons weten!